Phường Thống Nhất - Vùng đất, con người và truyền thống cách mạng
Từ năm 1994 đến năm 1998 Phường Thống Nhất đã bàn giao Khu dân cư các tổ 55, 57 và 12 hộ thuộc tổ 59 và giao một phần diện tích Khối 7 về cho phường Thành Công; bàn giao một phần diện tích Khối 1 về phường Tân Tiến và chia 01 phần diện tích của phường để thành lập phường Thành Nhất.
Đến nay diện tích của phường Thống Nhất còn 34 ha. Trên địa bàn Phường có 8 dân tộc anh em cùng chung sống ở 7 Khu phố (nay là Tổ dân phố). Sau 02 lần dời chuyển hiện nay trụ sở Phường tọa lạc tại số nhà 85 đường Phan Bội Châu.
Lịch sử phường Thống Nhất luôn luôn gắn liền với truyền thống cách mạng của đồng bào xã Lạc Giao trước giải phóng và Nhân dân thành phố Buôn Ma thuột anh hùng. Trong kháng chiến chống Pháp một số gia đình ở làng Lạc Giao sau đó là xã Lạc Giao (trong đó có Ấp 4 và Ấp 6) thường bí mật liên hệ với tù chính trị ở nhà đày Buôn Ma Thuột, lúc thì tiếp tế lương thực, thuốc men, lúc thì cung cấp tài liệu, báo chí cách mạng nhiều lần tù chính trị ở nhà đày bị địch bắt đi làm khổ sai, khi ngang qua xã Lạc Giao, đồng bào nơi đây đã mang bánh trái, thuốc men cho tù nhân với tấm lòng đầy kính phục. Từ mối quan hệ đó mà làng Lạc Giao và xã Lạc Giao đã trở thành cơ sở cách mạng, che giấu, bảo vệ cán bộ cách mạng của ta. Trong những ngày cách mạng tháng Tám đầy sôi động ở Đắk Lắk, Ủy ban cách mạng lâm thời của Tỉnh đã họp để chỉ đạo phong trào cách mạng tại Đình Lạc Giao. Trong thời kỳ chống Mỹ, trên địa bàn Ấp 4 (phường 4), Ấp 6 (phường 6) có một số gia đình cách mạng kiên trung từng nuôi giấu cán bộ của Thị ủy như gia đình đồng chí Minh Trinh, gia đình ông bà Kôn, tiêu biểu như gia đình ông bà Trần Sang - Lý Thị Quốc ở số 08 đường Quang Trung..., trước Cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Tết Mậu Thân năm 1968 ở Ấp 4 có Chi bộ nội Thị do đồng chí Lê Văn Lâm làm Bí thư Chi bộ (gọi là Chi bộ B). Trong chiến dịch giải phóng Tây Nguyên và trận đánh mở màn tại Buôn Ma Thuột, đồng bào các dân tộc Ấp 4 và Ấp 6 nay là phường Thống Nhất, cùng với nhân dân thị xã Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk đã đóng góp nhiều sức người, sức của cho cuộc kháng chiến vĩ đại của dân tộc, làm nên chiến thắng Buôn Ma Thuột 10/3/1975 lịch sử, tiến tới giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước.
Mốc son lịch sử ấy, đánh dấu bằng sự kiện ra mắt Ủy ban Quân quản thị xã Buôn Ma Thuột vào ngày 18/3/1975 tại Đình Lạc Giao, do Đại tá Y Blốc Êban làm Chủ tịch trước sự chứng kiến của hơn 300 đại biểu, đại diện cho hơn 13 vạn nhân dân Thị xã lúc bấy giờ.
Sau khi tiếp quản thị xã Buôn Ma Thuột, thực hiện việc đặt tên các phường Trung tâm của thị xã lúc bấy giờ, các đồng chí lão thành cách mạng đã lấy ý tưởng khởi nguồn từ cuộc kháng chiến gian khổ, nhưng ta chỉ cần có sự “ Thống Nhất thì sẽ Thắng Lợi và Thành Công” và Thống Nhất là cái tên đầu tiên các đồng chí lão thành cách mạng đã chọn và đặt tên cho đon vị phường Trung tâm của thị xã lúc bấy giờ và được sử dụng cho đến ngày nay.
Bên cạnh đó, do trước đây phường Tân Tiến tiếp nhận nhiều khu dân cư của Phường Thống Nhất, nên dân cư của Phường Tân Tiến hiện tại phần lớn có nguồn gốc từ phường Thống Nhất. Nên khi sáp nhập cũng là điều kiện thuận lợi để giữ lại tên đơn vị hành chính.
Trên địa bàn phường hiện tại có đang có 01 di tích lịch sử Đình lạc giao và chùa Sắc Tứ Khải Đoan. Khi nhắc đến thành phố Buôn Ma Thuột người dân cũng như du khách đều nhớ đến Phường Thống Nhẩt nơi có Đình Lạc Giao và Chùa Sắc Tứ Khải Đoan.
